منابع نيرو در جوش كاري
منابع نيرو در جوش كاري POWER GENERATORS IN WELDING
دستگاههاي جوش كاری جريان الكتريكي مورد نياز براي تشكيل قوس الكتريكي را تامين می‌نمايند. دستگاههاي جوشكاري به دو دسته تقسيم می‌گردند.
الف- مولدها ب- مبدلها
الف- مولدها : دستگاهی جوش كاري از نوع مولد جريان مورد نياز را خود توليد نموده و معمولا در مكانهايي كه دسترسي به برق شهري نباشد مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
براي مثال براي جوش كاري خطوط لوله بين شهري و انجام جوشكاري در سايتها از دستگاه مولد استفاده می‌گردد. دستگاههاي مولد عبارتند از موتورژنراتور ديزلي و بنزيني البته يك دستگاه مولد ديگر كه به دينام معروف است نيز وجود دارد كه توسط يك موتور الكتريكي سه فاز كه با يك دينام كوپل شده است جريان مورد نياز جوش كاري را توليد می‌نمايد. اين دينام‌ها با پيدايش دستگاهاي ركتيفاير تقريباً از رده خارج شده اند پس مولدها عبارتنداز:
1-موتور ژنراتوري احتراقي (بنزيني و گازوييلي)
2-موتور ژنراتور الكتريكي(دينام)
ب- مبدل ها
دستگاههاي مبدل جريان الكتريكي برق شهر را به جريان مورد نياز جوش كاري تبديل مي‌نمايند اين دستگاه‌ها عبارتند از دستگاه ترانسو، دستگاه ترانس ركتيفايردار و دستگاه اينونتر در دسته‌بندي ديگري می‌توان دستگاههاي جوشكاري را به صورت ذيل نشان داد.
دستگاه ترانسفورماتور :
ترانس بعنوان يكي از اصلي‌ترين قسمتها در دستگاههاي مبدل می‌باشد. ترانس از يك هسته آهني و دو سيم پيچ به نام هاي سيم پيچ اوليه و ثانويه تشكيل شده است. هر دو سيم پيچ بر روي هسته پيچيده شده‌اند و سيم پيچ اوليه با تعداد دور زياد سيم و قطر نازك تر به برق شهر وصل شده و سيم‌پيچ ثانويه با تعداد دور كمتر و قطر ضخيم تر به خروجي دستگاه متصل می‌باشد.
ترانس‌هاي جوشكاري از نوع كاهنده ولتاز و افزاينده آمپر مي‌باشند.
مقدار ولتاژ در سيم پيچ ثانويه به نسبت به تعداد سيم پيچ‌ها بستگي دارد و از رابطه زير به دست می‌آيد.
ولتاژ اوليه = تعداد دور سيم پيچ اوليه
ولتاژ ثانويه تعداد دور سيم پيچ ثانويه
برای كنترل تنظيم جريان خروجي از تجهيزات مكانيكي يا الكتريكي استفاده می‌گردد كنترل كننده‌هاي مكانيكي عبارتند از :
الف- اتصال يك سري مقاومت قابل تغيير به مدار خروجي
ب- استفاده از هسته اصلي دو تكه كه با يك پيچ فاصله آن قابل تنظيم باشد.
ج- استفاده از يك هسته فرعي در وسط هسته اصلي كه با يك پيچ حركت آن تنظيم می‌گردد.
د- استفاده از يك هسته پيچ كمكي كه بر روي يك هسته آهني ديگر پيچيده شده و داراي انشعابات مختلفي است.
و-استفاده از سيم پيچ‌هاي متحرک
دستگاه ترانس ركتيفايردار :
اين دستگاه از ترانس و يكسوكننده تشكيل شده است جريان خروجي متناوب ترانس وارد يكسوكننده و به جريان مستقيم تبديل می‌شود. براي حصول جريان مستقيم صافتر از ترانس‌های سه فاز استفاده می‌شود.
دستگاه اينورتر :
نسل جديد دستگاه‌های جوشكاری دارای سيستم‌هاي اينورتری می‌باشند كه موجب سبكي وزن و قابليتهاي الكترونيكي زياد می‌باشند در اين دستگاه‌ها برق ورودي ابتدا يكسو شده سپس ترانزيستور به جريان متناوبي با فركانس بالا تبديل می‌گردد. سپس جريان متناوب فركانس بالا وارد ترانس شده و سپس به جريان مستقيم يكسو تبديل می‌گردد و مورد استفاده قرار می‌گيرد. با افزايش فركانس برق ورودي ترانس ها ابعاد ترانس كم می‌شود. و همين امر باعث سبكی وزن دستگاه هاي اينورتردار می‌شود.
موتور ژنراتورها :
در موتور ژنراتورها يك موتور احتراقي يا الكتريكي ژنراتور را به حركت در آورده و جريان مورد نياز براي جوشکاری توليد می‌شود بسته به طراحي ژنراتور خروجي جريان مي تواند DC یا AC و يا با قابليت خروجي هر دو جريان باشد.
علامت شناسايي دستگاه‌ها :
بر روي دستگاه‌ها يك پلاك آلومينيومی وجود دارد كه اطلاعات مختلفي روي آن حك شده است يكي از موارد شناسايي نوع دستگاه مورد استفاده مي‌باشد.
در دستگاه‌های جوشكاري تيگ كه نياز به هر دو جريان متناوب و مستقيم می‌باشد و همچنين براي جوشكاري به روش قوس الكتريكي دستي كه در آمپرهاي بالا امكان ايجاد وزش قوس وجود دارد از اين نوع دستگاه استفاده می‌گردد.
دستگاه موتور ژنراتور :
اين نوع دستگاه به صورت زير مشخص می‌گردد
در صورتي كه خروجي ژنراتور جريان مستقيم باشد علامت آن
و در صورتي كه خروجي ژنراتور جريان متناوب باشد علامت
موتور ژنراتور داراي ركتيفاير با علامت شكل سمت چپ و موتور ژنراتور با خروجي مستقيم و متناوب به صورت شكل سمت راست است.
دستگاه اينورتر :
علامت مشخصه آن
(دو دايره در داخل هم به معني سيم پيچ اوليه و ثانويه مي باشد)
جريان ورودي ترانس برق متناوب و خروجي آن نيز برق متناوب مي‌باشد. دستگاه ترانس با جريان تك فاز و يا دو فاز مورد استفاده قرار می‌گيرد. تعدادفاز ورودي بصورت عددي يا خط كج در سمت چپ مشخص می‌گردد.
دستگاه ركتيفاير :
دستگاه ترانس ركتيفايردار در اصل همان دستگاه ترانس بوده كه مجهز به سيستم يكسوكننده جريان در مسير خروجي ترانس مي باشد و با علامت زير مشخص می‌گردد.
دستگاه ترانس ركتيفايردار به برق سه فاز متناوب متصل شده و خروجي آن جريان مستقيم مي باشد. البته دستگاه ترانس ركتيفايرداري هم وجود دارد که دارای خروجی هر دو جریان DC و AC باشد که با این علامت مشخص می‌گردد.
